“Ein stor dag for Lærdal, Vestland, vestlandet, Noreg og heile verda”.

Variantar av den setninga vart sagt av på lag alle som hadde helsingar under opninga av Nasjonalt villakssenter.

For - etter tre sesongar der villakssenteret har vore stengt - delvis på grunn av ombygging, delvis på grunn av koronapandemi - vart altså Nasjonalt villakssenter i Lærdal opna torsdag 15. juni. 

Stortingspolitikarar

Ein ting er at eit nytt, moderne villakssenter er på plass og ope i seg sjølv; i nasjonalt og internasjonalt perspektiv er Nasjonalt villakssenter viktig fordi stiftinga skal bidra til gode levevilkår for atlantisk villaks i framtida. Arten er raudlista, og Noreg med sin om lag halve million villaks står for ein tredel av all atlantisk villaks.

Mange hadde møtt fram til opninga av det nye villakssenteret
Mange hadde møtt fram til opninga av det nye villakssenteret.
De glemtes orkester stod for dei musikalske innslaga, her vakker song frå lærdølene Guro Eri Jakobsen og Marita Bratteteig
De glemtes orkester stod for dei musikalske innslaga, her vakker song frå lærdølene Guro Eri Jakobsen og Marita Bratteteig.

Difor trengst slike villakssenter som i Lærdal, påpeikte fleire av dei som hadde helsingar under opninga - fordi det bidreg til at folk flest får kunnskap om og forståing for korleis det står til med villaksen, og kvifor det er som det er. 

Og fordi Nasjonalt villakssenter altså tek mål av seg å byggja bru mellom ulike aktørar som har ulike interesser som påverkar villaksen - elveeigarar, fiskarar, krafprodusentar og oppdrettsnæring, til dømes - vart stiftinga karakterisert som håpet for atlantisk villaks si framtid blant talarane.

Dei var det mange av, mellom anna stortingsrepresentantane Ove Trellevik (H) og Ola Elvestuen (V) - sistnemnde var langt på veg arkitekt for danninga av Nasjonalt villakssenter, i tida som klima- og miljøminister i Solbergregjeringa. Så hadde Jostein Skurdal, styreleiar i Nasjonalt villakssenter, med seg helsing frå sjølvaste Kong Harald. Kongen skreiv mellom anna om at han tok sin første laks i Lærdalselvi i 1953, for 70 år sidan. Og sjølvsagt at Lærdalselvi var hans “andre dronning”.

Venstre-politikar Ola Elvestuen under si helsing.
Venstre-politikar Ola Elvestuen under si helsing.
Lærdalsordførar Audun Mo (Ap) sit i styret i Nasjonalt villakssenter, og Lærdal kommune eig selskapet som husar det nye senteret
Lærdalsordførar Audun Mo (Ap) sit i styret i Nasjonalt villakssenter, og Lærdal kommune eig selskapet som husar det nye senteret.

Film og utstillingar

Sjølve opninga vart utført på motsett vis av den tradisjonelle snorklippinga - nemnde Skurdal heldt enden av ein stump fiskesene og statssekretær i Klima- og miljødepartementet Kjersti Bjørnstad (Sp) heldt enden av ein annan stump fiskesene. Så knytte dagleg leiar i Nasjonalt villakssenter, Alf Olsen jr., senene saman med ein svært godt innøvd fiskeknute. Dette for å understreka rolla stiftinga har som brubyggjar.

Alf Olsen jr. knyt saman senestumpane som Jostein Skurdal og Kjersti Bjørnstad held i.

Vidare fekk dei mange frammøtte - både bygdefolk og personar som har hatt ulike rollar opp mot villakssenteret og Lærdalselvi - sjå ein ny film i kinosalen. Der spelar Olsen jr. sjølv hovudrolla i form av å visa fram Lærdalselvi og fortelja om hans og familien sitt nære forhold til den og laksen.

Deretter opna sjølve senteret, og folk gjekk rundt og titta på dei ulike iaugefallande og informative utstillingane.   

Senteret har opna, her ser ein mellom anna eit flott panorama over Sognefjorden der Bleia ragar majestetisk i bakgrunnen.
Senteret har opna, her ser ein mellom anna eit flott panorama over Sognefjorden der Bleia ragar majestetisk i bakgrunnen.
Alf Olsen jr. var glad for å endeleg kunne opna villakssenteret. I bakgrunnen eit digert panoramabilete av Lærdal.
Alf Olsen jr. var glad for å endeleg kunne opna villakssenteret. I bakgrunnen eit digert panoramabilete av Lærdal.
Ekte lærdalslaks i observatoriet er alltid populært.
Ekte lærdalslaks i observatoriet er alltid populært.